Posts Tagged "system"

OpenGL:

Açılım: Open Graphics Library

Tarihçe: OpenGL, 1992 yılında Silicon Graphics Inc. tarafından geliştirilmeye başlanmıştır. OpenGL, platform bağımsızdır ve Windows, Linux, macOS gibi birçok işletim sistemini destekler.

Kullanım Alanları: OpenGL, geniş bir uygulama yelpazesi için kullanılabilir, ancak özellikle bilgisayar oyunları, bilimsel simülasyonlar ve mühendislik uygulamalarında sıkça tercih edilir.

Yapısı: OpenGL, C diline dayanır ve geniş bir standart kütüphane setine sahiptir. OpenGL, donanım özelliklerine bağlı olarak optimize edilmiş bir şekilde çalışır.

DirectX:

Açılım: Direct eXtended

Tarihçe: DirectX, Microsoft tarafından geliştirilmiş bir dizi API’yi içerir. İlk kez 1995 yılında Windows 95 ile birlikte tanıtıldı. DirectX, özellikle Windows platformuna odaklanmıştır.

Kullanım Alanları: DirectX, özellikle bilgisayar oyunları için tasarlanmıştır, ancak aynı zamanda çoklu ortam uygulamaları, video düzenleme ve diğer grafik yoğun uygulamalar için de kullanılır.

Yapısı: DirectX, bir dizi farklı API’yi içerir, ancak genellikle grafiklerle ilgili görevler için kullanılan bileşenleri, özellikle Direct3D ön planda gelir. DirectX, C++ tabanlı bir yapıya sahiptir.

Vulkan:

Açılım: Vulkan (Latince: Vulcanus)

Tarihçe: Vulkan, 2016 yılında Khronos Group tarafından duyurulmuş bir grafik API’dir. Vulkan, düşük seviyeli bir API olarak bilinir ve genellikle performans odaklı uygulamalarda tercih edilir.

Kullanım Alanları: Vulkan, özellikle yüksek performans gerektiren uygulamalarda, örneğin bilgisayar oyunlarında ve sanal gerçeklik uygulamalarında kullanılır. Vulkan, çok çekirdekli işlemciler ve modern GPU’larla daha etkili bir şekilde çalışabilir.

Yapısı: Vulkan, düşük seviyeli bir API olup, daha fazla kontrol sağlar, ancak aynı zamanda geliştiricilere daha fazla sorumluluk yükler. C ve C++ programlama dillerini destekler.

Sonuç:

OpenGL, DirectX ve Vulkan, farklı ihtiyaçlara ve platformlara yönelik olarak geliştirilmiş grafik API’leridir. Geliştiriciler, uygulama gereksinimlerini ve hedef platformları göz önünde bulundurarak en uygun API’yi seçerler. OpenGL, platform bağımsızlığı ve geniş destek avantajına sahiptir. DirectX, özellikle Windows odaklı projelerde tercih edilirken, Vulkan, performans ve kontrol odaklı uygulamalarda tercih edilmektedir.

Genel amaçlı kişisel bilgisayar işletim sistemi, yaklaşık %74,99’luk pazar payı ile Microsoft Windows OS. Apple Inc.’in (“Inc.”, “incorporated” kısaltması) macOS’u ikinci sırada (%14,84) yer alırken, Linux çeşitleri toplu olarak üçüncü sırada (%2,81) yer alıyor. Mobil sektörde (akıllı telefonlar ve tabletler dahil) 2020 yılında Android’in payı %70,82’dir.

2016 üçüncü çeyrek verilerine göre akıllı telefonlarda Android’in payı yıllık % 10,3 büyüme oranıyla % 87,5 ile ilk sırada yer alırken, onu Apple takip ediyor. iOS’un pazar payı yıllık % 12,1 ile % 5,2 azalırken, diğer işletim sistemlerinin payı yalnızca % 0,3’te kaldı.

Sunucu ve süper bilgi işlem sektörlerinde Linux Dağıtımları hakimdir.

Gömülü ve gerçek zamanlı sistemler gibi diğer özel işletim sistemi sınıfları (özel amaçlı işletim sistemleri), birçok uygulama için mevcuttur.

Güvenlik odaklı işletim sistemleri de mevcuttur.

Bazı işletim sistemlerinin sistem gereksinimleri düşüktür (örneğin, light-weight Linux Distro’ları).

Bilgisayar tarihinin: masaüstü ve dizüstü bilgisayar platformları için işletim sistemlerinin evrimi!

Onlarca yılı geride bırakarak, bilgisayar dünyasını derinden şekillendiren ikonik sistemlerin yükselişini ve düşüşüne bir gözatın.

Keşif gezisi öncülere saygı duruşuyla başlıyor: 1970’lerin ortasında Gary Kildall tarafından tasarlanan öncü “Mikrobilgisayarlar için Kontrol Programı” olan CP/M’nin kökenlerini keşfedin. Bu ilk işletim sisteminin kişisel bilgisayarların doğuşuna nasıl zemin hazırladığına tanık olun.

TRSDOS’un parlaması için sahnenin hazırlandığı 1970’lerin sonu ve 1980’lerin başına kadar zamanda geriye yolculuk yapın. Bu işletim sisteminin Tandy/RadioShack TRS-80 mikro bilgisayarlarının senfonisini nasıl düzenlediğini keşfedin.

İlk Commodore makinelerinin görünümünü şekillendiren temel programlama dili yorumlayıcısı Commodore BASIC’in etkisine hayran kalın.

Apple II serisinde kullanıcıların dosyaları yönetmesine ve programları zahmetsizce yürütmesine olanak tanıyan zarif bir arayüz olan Apple DOS dünyasına geçiş.

Verimli disk yönetimi ve dosya erişim özelliklerinin Atari 8 bit bilgisayarlar için norm haline geldiği Atari DOS dönemine doğru ilerleyin.

1980’lerde ve 1990’ların başında ilgi odağı haline gelen, çığır açan bir Microsoft Disk İşletim Sistemi olan MS-DOS’un yükselişine bakın.

IBM’in kişisel bilgi işlem alanının yükselişine katkıda bulunan muadili IBM PC DOS’u gözlemleyin.

1980’lerin sonlarına ve 1990’ların başlarına doğru ilerlerken, IBM ve Microsoft’un kişisel bilgi işlem deneyimini yeniden tanımlamaya, simbiyotik bir yaratım olan OS/2’nin işbirlikçi harikası ortaya çıkıyor.

Bu arada, sayısız bilgisayar meraklısının kalbine kazınan sevilen ev bilgisayarı Commodore 64’e de saygınızı gösterin.

Kusursuz entegrasyonun ve kullanıcı dostu arayüzlerin tüm Macintosh serisinde üstün olduğu macOS’un zarif ve sezgisel dünyasına geçiş yapın.

Yenilikçi çoklu görev özellikleri ve gelişmiş multimedya yetenekleriyle tanınan AmigaOS’un büyüleyici dünyasına adım atın.

Atari TOS’un hüküm sürdüğü, bilgisayarları büyüleyici bir grafik kullanıcı arayüzü ve çoklu görev becerisiyle süslediği Atari ST alanına adım atın.

Kullanıcı etkileşimini sonsuza kadar dönüştüren ikonik Başlat Menüsü ve görev çubuğunu sunan, paradigmaları değiştiren bir sürüm olan Windows 95 çağına girin.

Windows 98’in sahneye çıkıp gelişmiş multimedya yeteneğini ve geliştirilmiş USB desteğini sergilediği ilerlemeye tanık olun.

Akıllı iş kullanıcıları için özel olarak tasarlanmış Windows NT’nin sağlam kararlılığını deneyimleyin.

Windows 2000’in zarafetini aşın ve kullanıcı odaklı arayüzüyle tanınan Windows XP’nin kalıcı popülaritesinin tadını çıkarın.

Çok çeşitli dağıtımların temelini oluşturan ve kullanıcılara benzersiz seçenekler sunan çok yönlü bir çekirdek olan Linux ile açık kaynak alanına geçiş.

Hafif, web merkezli cihazlar için tasarlanmış işletim sisteminin ileri görüşlü bir versiyonu olan ChromeOS’u keşfedin.

Windows 10’un birleştirici bir güç olarak ortaya çıktığı, kusursuz bir arayüz ve düzenli özellik güncellemeleriyle cihazları uyumlu hale getirdiği modern çağa hızla ilerleyin.

Yeniden tasarlanan arayüz, zenginleştirilmiş oyun yetenekleri ve ustaca çoklu görev özelliklerine sahip Windows 11’in yeniden vücut bulmuş hali ile geleceğe bir göz atın.

Bir Linux Distribution (genellikle Distribution olarak anılır), Linux çekirdeğini ve çoğunlukla bir paket yönetim sistemini içeren bir yazılım koleksiyonundan yapılmış bir işletim sistemidir.

Linux kullanıcıları genellikle işletim sistemleri dağıtımlarını, gömülü cihazlar için (örneğin OpenWrt), kişisel bilgisayarlar için (örneğin Linux Mint), sunucu sistemler için (örneğin CentOS), güçlü süper bilgisayarlar için (örneğin Rocks Cluster Distribution) vs çok çeşitli sistemler için mevcut olan Linux dağıtımlarından birini indirerek elde ederler.

Gömülü sistemler, akıllı telefonlardan ev aletlerine, tıbbi cihazlardan endüstriyel makinelere, tüketici elektroniğinden otomotive kadar tüm sahaları kaplayarak günlük yaşamımızın ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir. Nice üründe ve üretimde kullanılan gerçek zamanlı işletim sistemleri, genel amaçlı bir bilgisayarın karmaşıklıkları olmadan, genellikle gerçek zamanlı olarak, belirli görevleri verimli bir şekilde yerine getirmek üzere tasarlanmıştır.

Örneğin RTOS – Real-Time Operating System, gömülü sistemlerin güvenilirliğini ve tahmin edilebilirliğini sağlamada kritik bir role sahiptir.

Deos (DDC-I), embOS (SEGGER), FreeRTOS (Amazon), Integrity (Green Hills Software), Keil RTX (ARM), LynxOS (Lynx Software Technologies), MQX (Philips NXP / Freescale), Nucleus (Mentor Graphics), Neutrino (BlackBerry), PikeOS (Sysgo), SafeRTOS (Wittenstein), ThreadX (Microsoft Express Logic), µC/OS (Micrium), VxWorks (Wind River), Zephyr (Linux Foundation) popüler gerçek zamanlı işletim sistemleridir.

Linux Distributions —> https://www.distrowatch.com

İşletim sistemlerinin kullanım alanı kişisel bilgisayarlar, cep telefonları ve sunucularla sınırlı değildir.

Dijital işlevlere sahip tüm cihazlar (motorlu taşıtlar, beyaz eşyalar, akıllı saatler, televizyonlar vb.) kendi işletim sistemlerine sahip olabilirler.

İşletim sistemleri; işlevlerinin genişliği ile değil, donanımı amaç doğrultusunda verimli kullanabilme yetenekleriyle de ele alınırlar.

Gömülü işletim sistemleri, gömülü sistemlerde kullanılmak üzere tasarlanmıştır.

Bir işletim sistemi, kavramsal olarak üç grupta toplanabilecek bileşenlerden oluşmaktadır: kullanıcı arayüzü, komut satırı yorumlayıcısı (“kabuk”) alt düzey sistem işlevleri ve bir de çekirdek.

Çekirdek, işletim sisteminin kalbidir, adından da anlaşılabileceği gibi, “kabuk”, çekirdeğin çevresini sarmaktadır, donanımla iletişim kurmak çekirdeğin işidir, kullanıcı arayüzü GUI veya Metin Tabanlı olabilir.

Gerçek zamanlı işletim sistemi, gerçek zamanlı uygulamaları çalıştırmayı amaçlayan çok görevli bir işletim sistemidir. Gerçek zamanlı işletim sistemleri genellikle özel zamanlama algoritmalarında kullanılmaktadır. Böylece, doğanın determinist davranışı elde edilebilmektedir.

Gerçek zamanlı işletim sistemlerinin ana teması, olaylara hızlı ve tahmin edilebilir bir tepki vermesidir. Ayrıca gerçek zamanlı işletim sistemlerinde, olay güdümlü veya zaman paylaşımlı bir tasarım vardır. Öncelikli görevleri arasında bir olaya dayalı sistem anahtarları yer almaktadır, bu sistem anahtarları, zaman paylaşımlı işletim sistemlerinin saat kesmelerine dayalı görevlere geçiş yapmaktadır.

Gerçek Zamanlı işletim sistemlerine bir örnek olarak QNX şerh edilebilir.

Server denildiği zaman akıllara farklı tipte ve özellikte cihazlar gelsede aslında Server Sistemler de Bilgisayar Sistemleri’nin bir kümesidir. Sunucu olarak da adlandırılan bu bilgisayarlar sistemleri, PC (Personal Computer) Kişisel bilgisayarlara göre daha karmaşık donanımlara ve bileşenlere sahiptirler.

Server bünyesinde CPU (Central Processor Unit – Merkezi işlem Ünitesi, işlemci), MainBoard (PCB – Printed Circuit Board, AnaKart) RAM (Random Acces Memory – Rastegele Erişilebilir Hafıza, bellek) sabit sürücü (HDD – Hard Disk Drive, SSD – Solid State Drive, SAS – serial attached SCSI (aka “scuzzy”) ve SCSI (Small Computer System Interface – Küçük Bilgisayar Sistem Arayüzü)  ) vs gibi çeşitli bileşenler bulunmaktadır.

Fakat Server’lar, evlerde kullandığımız bilgisayarlardan çok daha güçlü donanımlarla donatılmışlardır, çünkü Sunucu’lar 7 / 24 çalışır, yüksek performanslıdır ve enerji verimliliği oldukça yüksektir.

Birden fazla olacak şekilde geliştirilen ağ bağlantılarına, bir çok RAID yapılandırmasına tabii tutulmuş sabit sürücülere, daha geniş kapasiteli bellek yollarına ve daha güçlü multi çekirdekli bir çok sayıda işlemciye sahip olabilirler.

Bilgisayar donanımı, kasa, merkezi işlem birimi (CPU), monitör, fare, klavye, bilgisayar veri depolama, grafik kartı, ses kartı, hoparlörler ve anakart gibi bir bilgisayarı oluşturan fiziksel parçaların genel adıdır.

Donanım, genellikle yazılım tarafından herhangi bir komut veya talimatı çalıştırmak üzere CPU ve South – North Chipset ve diğer donanım köprüleri ve iletişim yolları yardımı ile yönlendirilir.

Elektronik sistemlerde kayda değer bir yaklaşımla sadece donanım varken, Bilgisayar Sistemlerinde ise donanım ve yazılım kombinasyonu kullanılabilir bir Bilgi İşlem Sistemi oluşturur.

Bir bilgisayar sisteminin genel olarak 4 bileşeni vardır.

• Donanım (İşlemci (CPU), belek ve I/O üniteleri gibi)
• İşletim Sistemi (Ms-Dos, Unix, OS/2, Linux, Android, iOS, Windows vs gibi)
• Sistem Yazılımları (Derleyiciler, Veritabanı ve Network Yazılımları)
• Uygulama Yazılımları (Kullanıcıların kendi geliştirdikleri yazılımlar)

Modern bir bilgisayar sistemi, bir veya birden fazla işlemci (ya da diğer bir söylemle “CPU”), gerçek bellek (RAM), saatler, terminaller, diskler, bilgisayar ağı (network) birimleri, yazıcı üniteleri, CD sürücüsü, disket ve teyp üniteleri gibi I/O ünitelerinden oluşmaktadır.

Doğal olarak bir bilgisayar sistemi oldukça karmaşık bir yapıdadır.